PRP چیست؟
تزریق پی آر پی روشی طبیعی است که با استفاده از اجزای خون خود بیمار برای تحریک و نوسازی بافت های آسیب دیده در مناطق صورت، گردن، سر و سینه، دست ها و بدن مورد استفاده قرار می گیرد. چند سی سی از خون بیمار گرفته می شود و با استفاده از کیت های خاص، غلظت پلاکت را به ۳ تا ۵ برابر مقدار اولیه خواهند رساند. PRP یک روش نسبتا نوین و بنیادین سلول های درمانی در علم پزشکی است که از اوایل دهه ۹۰ میلادی در رشته های مختلف پزشکی مانند علم و جراحی زیبایی، فک و صورت جراحی قلب، ارتوپدی و … مورد استفاده قرار می گیرد.
فرآیند اثرگذاری پی آر پی چگونه است؟
پلاکت های موجود در پی آر پی حاوی عوامل رشد بافتی (Growth Factor) هستند که می توانند عامل اصلی در فرایند ترمیم و بازسازی بافت ها را به بدن ارائه نمایند. این عوامل سبب رشد، تکثیر و تمایز سلول های مختلف پوستی و بافتی شده و منجر به افزایش کلاژن، الاستین، ماده بین سلولی و تولید رگ های جدید می شوند.
در نهایت سلول های بنیادی به سلول های بافت آسیب دیده تبدیل می شوند. این فرایند توسط مواد ترشح شده از پلاکت ها هدایت شده و موجب ترمیم بافت آسیب دیده می شود. پلاکت ها دارای ظاهری کروی شکل هستند که از ریز شدن سیتوپلاسم سلول های مگاکارپوسیت در مغز استخوان به وجود می آید.
پلاکت های خون باعث می شود زمانی که آسیبی به بافت ها وارد می شود از خونریزی رگ ها جلوگیری کرده و با به وجود آوردن پلاک پلاکتی و با ترشح پروتئین های خاص بافت را ترمیم کند. با این فرآیندی که انجام می گیرد بافت ها بازسازی می شوند.
برای درمان درد با پی آر پی پلاکت ها همراه با مواد موثر دیگر در بازسازی بافت ها ترکیب می شود و در داخل سرنگ های مخصوص ریخته می شود و بعد از تزریق بافت تحریک شده و ترمیم آغاز می شود. PRP یک فراورده خونی به معنای پلاسمای غنی از پلاکت است که طی یک فرایند جداسازی از خون تازه و لخته نشده تهیه می گردد.
اهداف پی آر پی چیست؟
تحقیقات گستردهای برای بررسی تاثیرات پی آر پی در جوانب مختلف سلامت انسان در حال انجام است که بعضی از آنها را معرفی می کنیم:
ریزش مو
پزشکان از تزریق پی آر پی به پوست سر برای کاهش التهاب پوست و توقف ریزش مو استفاده می‌کنند.یکی از روشهای جلوگیری از ریزش مو و هم زمان تحریک رشد مجدد موهای از دست رفته تزریق پی آر پی به پوست سر است.خبر خوب این است که در سال 2014 تحقیقاتی انجام شد و تاثیر گذاری این روش بر طاسی مردان را به اثبات رساند.
اگر رشد موهای شما بعد از کاشت مو ضعیف باشد، می‌توان از PRP برای بهبود آن استفاده کرد.
جوانسازی پوست
یکی از روشهایی که برای جوانسازی و از بین بردن جای لکههای پوستی استفاده می‌شود میکرونیدلینگ است. در انجام میکرو نیدلینگ با خراش دادن سطح پوست توسط سوزنهای خیلی ریز کلاژن سازی تحریک می‌شود. در روش جدید بعد از خراش دادن پوست توسط این سوزنها، استعمال مایع پی آر پی روی سطح پوست باعث بهبود و تسریع نتیجه می‌شود.
مهم ترین کاربردهای پی آر پی در این زمینه عبارتند از:
- درمان تیرگی دور چشم
- جوانسازی کلیه نواحی صورت
- موثر در درمان اسکار ناشی از آکنه و جراحی
- خطوط ریز اطراف چشم (پنجه کلاغی ) و خطوط ریز اطراف لب ها
- کل ناحیه ی صورت به جز نواحی که به تازگی تزریق فیلر و یا بوتاکس شده اند.
جوانسازی پوست با پی آر پی:
همان طور که گفته شد استفاده از پی آر پی برای جوانسازی همراه با میکرونیدلینگ پوست انجام می‌شود. این روش می‌تواند به کاهش چروک‌های پوستی، از بین بردن جای جوش‌ها، شفاف شدن پوست و جوانسازی پوستتان کمک کند. مراحل انجام آن به این صورت است:
- به طور کلی انجام میکرونیدلینگ به همراه پی آر پی به نسبت روشهای دیگر مراقبت پوستی زمان انجام طولانی ندارد.
- این روش دو مرحله ایست، در مرحله اول میکرونیدلینگ انجام می‌شود که ممکن است 30 دقیقه به طول بیانجامد. انجام میکرونیدلینگ با درما رولرهای تایید شده انجام می‌شود.
- هم زمان با انجام میکرونیدلینگ روی سطح پوستتان، ۱ سرنگ خونی که از شما گرفته شده (معمولا از ناحیه بازو) داخل سانتریفیوژ قرار داده می‌شود تا پی آر پی از سایر اجزا خونتان جدا شود.
- پی آر پی آماده شده روی نواحی تحت درمان بعد از انجام میکرونیدلینگ، ماساژ داده می‌شود. انجام میکرونیدلینگ قبل از مالیدن پی آر پی به سطح پوست، منافذ ریزی در پوست ایجاد می‌کند که باعث افزایش جذب پی آر پی می شود. سابقا پی آر پی به طور تزریقی داخل پوست مورد استفاده قرار می گرفت ولی در حال حاضر روش استفاده آن همراه با میکرونیدلینگ است.
- بعد از اتمام مراحل فوق کار پی آر پی و میکرونیدیلنگ شما به پایان می رسد. ممکن است پزشک معالج شما از سرم یا بالمی برای نرم شدن سطح پوست و کاهش التهاب و قرمزی پوستتان استفاده کند.
- قرمزی، کمی خون مردگی، خراش و التهاب در سطح پوست طبیعی است. می‌توانید مطب یا کلینیک پوستی را ترک کنید .و به کارهای روزمره خود رسیدگی کنید تا این آثار موقتی هم از بین بروند.
آسیب و کشیدگی زردپی (تاندون)
زردپی یا تاندون، بافت منسجم بندی می‌باشد که عضلات بدن را به استخوانها متصل نگه میدارند. زمانیکه به تاندون‌ها آسیبی وارد شود ترمیم آن به شدت زمان بر و سخت است. تاندون، بافتی به‌شکل نوار محکم و ضخیمی است که عضله را به استخوان متصل می‌کند. معمولا تاندون‌ها پس از آسیب‌دیدگی به‌کُندی بهبود می‌یابند.برخی از پزشکان برای بهبود آسیب‌های مزمن تاندون از تزریق پی آر پی استفاده می کنند. مناطقی که عموما تحت این روش درمان قرار می گیرند شامل آرنج، مچ و زانو هستند.
آسیبب‌های ورزشی
پزشکان از این روش درمانی برای بهبود آسیب‌های ورزشی مثل رگ به رگ شدن عضلات و مفاصل استفاده می کنند
ترمیم‌های بعد از جراحی
در برخی موارد که تاندون یا رباط دچار پارگی باشد تزریق پی آر پی به عنوان درمان مکمل همراه با جراحی انجام می‌شود. این روش بیشتر برای نواحی شانه و زانو مورد استفاده است.
ورم مفاصل
تزریق پی آر پی برای التیام تورم مفاصل جایگزین تزریق هیالورونیک اسید شده، نتایج بعد از تزریق پی آر پی به شدت بهبود داشتند.
کاربرد پی آر پی در درمان تیرگی، گودی، پف و چروک اطراف چشم
به تازگی، پی آر پی برای درمان تیرگی و چروک های ناحیه ی اطراف چشم (Preorbital) مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به میزان تیرگی و چروکها تعداد جلسات درمان تعیین می‌شود اما به طور متوسط در یک جلسه به میزان 1.5 میلی لیتر پلاسمای غنی از پلاکت به ناحیه Preorbital و چروک های پنجه کلاغی تزریق شده است.
اثر آن در بهبودی ناحیه ی مورد نظر سه ماه بعد از درمان با حالت اولیه مقایسه شد. بهبود در تیرگی و کاهش چروک در ناحیه ی اطراف چشم از نظر آماری بسیار معنی دار بوده است و امروزه به عنوان یک درمان موثر و بی خطر و برای ناحیه ی مورد نظر توصیه شده است.
عوارض جانبی PRP
چون در درمان پی آر پی از پلاکت‌های خودتان استفاده می‌شود، معمولاً شاهد بروز عوارض جانبی نیستیم. مواردی نظیر ایجاد حساسیت، درد یا خونریزی در محل‌های تزریق از عوارض محتمل این درمان هستند که البته نادر اند. بیشتر افرادی که PRP انجام می‌دهند، می‌توانند بلافاصله بعد از درمان، به انجام کارهای روزمره‌ی خود مشغول شوند.
چه کسانی نباید پی آر پی دریافت کنند؟
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، حتماً پیش از دریافت پی آر پی، تمامی بیماری‌ها و داروهایی که مصرف می‌کنید را به پزشک معالج اطلاع دهید. بسیاری از متخصصان معتقدند که افراد زیر نباید از درمان پی آر پی برای ریزش مو استفاده کنند:
- افرادی که داروهای رقیق کننده‌ی خون مصرف می‌کنند.
- کسانی که به طور سنگین دخانیات مصرف می‌کنند.
- کسانی که سابقه‌ی اعتیاد به مواد مخدر یا الکل دارند.
همچنین اگر دچار بیماری‌های زیر هستید، ممکن است این درمان برای شما مناسب نباشد:
- سرطان
- بیماری‌های مزمن کبد
- بیماری‌های مزمن پوستی
- تعداد کم پلاکت‌های خونی
- بیماری‌های تیروئیدی
تکرار تزریقات PRP
بسته به علت دریافت درمان، تکرار تزریقات پی آر پی نیز متفاوت است. معمولاً دو یا سه بار درمان به فواصل ۶ هفته انجام می‌شود. البته ممکن است برای مشاهده‌ی بهتر نتایج درمان، تا ۵ بار تزریق نیاز باشد. اگر درمان پی آر پی روی شما نتایج خوبی داشته باشد، انجام دو تزریق سالیانه به شما توصیه خواهد شد.
